مراسم عید نوروز

در روستای انامق آئین ها و مراسم عید نوروز با ورود به آخرین ماه سال اسفند ماه شروع می شود به طوری که از اول اسفند ماه زنان شروع به خانه تکانی می کنند . در روستای انامق درمیان چهار شنبه های آخر سال سه چهار شنبه معروف است که به چهار شنبه آخر سال (آخیر چر شنبه) وبه چهار شنبه قبل از آن(کوله چر شنبه) وبه چهار شنبه ما قبل کوله چرشنبه ،(قره چرشنبه) می گویند . دلیل نامگذاری این چهارشنبه ها بنا به بزرگان وریشسفیدان این است : 1- دلیل نامگذاری قره چرشنبه که در چهارشنبه مانده به آخر سال است به این دلیل می باشد که در این هفته و روز چون از کوه و صحرا برف ها ذوب می شوند وسیاهی سنگها و خاکها در کوه وبیابان نمایان می شوند به آن قره چرشنبه می گویند .2- ودلیل نامگذاری کوله چرشنبه همان یک چهارشنبه مانده به آخرسال می باشد این است که از این هفته و روز به بعد خرید عید با دقت و تلاش بیشتری شروع می شود و چون یک هفته مانده به چهارشنبه آخراست کوله چرشنبه یعنی چهارشنبه کوچک می گویند. 3- واما آخیرچرشنبه (چهارشنبه آخر) که در میان چهارشنبه ها از اهمیت بیشتری برخوردار است دارای آئین ها و مراسم زیادی می باشد .  در چهارشنبه آخرسال همه خانواده قبل از صرف شام (سرشب)آتش روشن می کنند واز آتش این ور و اون ور می پرند ودر حالیکه می پرند شعر ((آتیل باتیل چرشنبه ،بختیم آچیل چرشنبه، بوئیل ددم اوینده ، گلن ایل اریم اوینده )) را می خوانند .

لازم به ذکراست که این مطلب را دخترها می گویند وپسرها فقط به گفتن ((آتیل باتیل چرشنبه ، بختیم آچیل چرشنبه )) می پردازند .

بعداز مراسم آتش روشن کردن به صرف شام می روند وبعداز شام پدر خانواده شروع به قاطی کردن آجیل های عید (که دراوایل همان هفته خریداری شده ) می پردازد واز آجیل های قاطی شده به چهار گوشه خانه مقدار کمی می اندازد  تا صبح، مادر خانه هنگام نظافت آنرا برداشته وخورده وشاد باشد و سال شیرین  را آغاز کند . بعداز این کارها خانواده هایی که عروس تازه نامزد کرده دارند وسایلی را بعنوان چرشنبه چرشنبه لیخ به خانه عروس می برند که این وسایل عبارتند از لباس و کفش ، طلا یا هر وسایل زنانه و کمی هم از غذای همان شام آخیرچرشنبه ومقداری آجیل قاطی شده .

واما درآخرین روز ازسال همه اهالی درعصر همان روز به سراغ قبر شهداء و مرده های خود می روند وهر خانواده ای یک قوطی خرما یا بیسکویت ویا کیک و حلوای محلیمی آورند و همه راباهم در یک جا جمع می کنند . اهالی روستا وقتی در کنار قبرستان باهم جمع می شوند ، قاری شروع به خواندن قران میکند وبعدازاتمام قرایت قران فاتحه به تمامی اموات فرستاده می شود . وبعداز آن تمامی وسایلی که توسط اهالی آورده شده (خرما،حلوا،بیسکویت،کیک) بین تمامی افراد حضور در قبرستان پخش می شود وبعداز اتمام پخش ، فاتحه ای به اموات کسانی که این وسلایل را آورده اند می فرستند . وبعداً هرکس سراغ اموات خودش می رود وبه صورت فردی یا تک به تک امواتش فاتحه می خواند . بعداز برگشتن از قبرستان در خانه منتظر می شوند تا موعد شام برسد . بعداز صرف شام ، پسر خانواده شروع پخش کردن عیدی بین عمه ها – دخترها ی ازدواج کرده خانواده می کند . لازم به ذکر است که عیدی عروس های تازه عقد کرده را دختر های خانه می برند . در آن شب چیزهایی که بعنوان عیدی می برند مانند چهارشنبه آخر سال می باشد که عبارتند از : آجیل – کمی از غذای آخرسال – واشیائی بعنوان کادو که  می توان لوازم خانگی یا پوشاک باشد .

اخرین شب سال مصادف است با آئین (شال سالاَ ماخ) ، که این آئین خاص پسرها می باشد . پسرها یک کیسهخ یا شال را به داخل خانه همسایه ها و همه اهالی می اندازند و با تکان دادن آن خواستار عیدی می شوند وصاحب خانه بعنوان عیدی در داخل کیسه پول یا آجیل و تخم مرغ رنگ شده وغیره می گذارند .

 در روستای انامق در همان شب آخر سال پسرهای  نوجوان تک به تک در خانه ها را می زنند و با گفتن (( بایراملیغیز مبارک)) خواستار گرفتن عیدی می شوند و صاحب خانه به آنها پول یا تخم مرغ رنگ شده ویا جوراب عیدی می دهد وکاراین پسرها تا طلوع آفتاب ادامه می یابد و اگر بعد از طلوع آفتاب به در منزل کسی بروند صاحب خانه تمامی عیدی هایی که جمع کرده می گیرد و خودش یک عیدی می دهد .

 اولین روز از سال جدید وقتی شروع می شود که هنگام صبح پدر خانواده پولی بعنوان (سفته) عیدی به تمامی اعضای خانواده می دهد واعتقاد براین است که اولین پولی که در روز اول سال گرفته می شود اگر دست شخص عیدی دهنده سبک باشد سال خوبی از نظر اقصادی برای وی خواهد بود واگر دست شخص عیدی دهنده سنگین باشد از نظر اقتصادی شخص عید گیرنده سال خوبی نخواهد داشت – باشروع شدن اولین روزها ازسال جدید، برای تبریک سال نو، کوچکترها به خانه بزرگان خانواده هایشان می روند وبعد بززگترها به خانه کوچکترها به عید دیدنی می روند و این عید دیدنی ها تا روز سیزده ادامه می یابد ولی زنهای روستا به قول قدیمی ها این عید دیدنی ها تا هنگام درو جو (آرپا بیچین) ادامه می دهند .
گردآورنده: رجب لطفی